Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławie

Zmiany jakości nasion bobiku i jęczmienia podczas suszenia



Nazwa wydziału:
Wydział Przyrodniczo-Technologiczny
Autor:
dr hab. inż. Maria Konieczna
Autor:
dr inż. Adam Figiel
Rok zakończenia:
2000
Słowa kluczowe:
jęczmień bobik nasiona p-t suszenie
Wyniki badań:
W suszeniu mikrofalowo?konwekcyjnym nasion bobiku makrouszkodzenia narastały szybko w przeciwieństwie do nasion suszonych w warunkach konwekcji wymuszonej. Suszenie metodą konwekcji wymuszonej oraz metodą mikrofalowo? konwekcyjną, w porównaniu z suszeniem metodą konwekcji naturalnej, powodowało obniżenie sprężystości oraz wytrzymałości na ściskanie nasion bobiku, przy czym największą elastyczność wykazały nasiona wysuszone metodą konwekcyjno?mikrofalową Zaobserwowano znaczne przyspieszenie kiełkowania nasion suszonych mikrofalowo?konwekcyjnie. Zdolność kiełkowania natomiast była najwyższa w nasionach suszonych w warunkach konwekcji naturalnej a najniższa w nasionach suszonych mikrofalowo?konwekcyjnie. Wyniki te wskazują, że zdolność do szybkiego kiełkowania nie oznacza jednocześnie wzrostu potencjału kiełkowania. Suszone mikrofalowo ? konwekcyjnie nasiona bobiku nie tylko wcześniej rozpoczynały kiełkowanie, w stosunku do nasion suszonych w konwekcji naturalnej, ale również charakteryzowały się największą długością korzonków w początkowym okresie rozwoju. Korzonki w nasionach suszonych naturalnie miały jednak większe przyrosty długości w następnych dniach. Można z tego sądzić, że nasiona suszone sztucznie mają słabszą zdolność wykorzystania materiałów zapasowych liścieni niż suszone naturalnie. Badania wytrzymałości ziarna jęczmienia nagiego i oplewionego na ściskanie wykazały, że zachodzący w trakcie suszenia spadek wilgotności ziarna obu form w porównywanym zakresie od 20 do 14% powoduje liniowy wzrost wartości naprężenia niszczącego i liniowy spadek wartości odkształcenia niszczącego. Okazało się, że ziarniaki nieoplewionej formy jęczmienia są mniej wytrzymałe niż ziarniaki formy oplewionej. Nie stwierdzono natomiast znacznych różnic cech wytrzymałościowych i jakości biologicznej ziarna jęczmienia wysuszonego metodami: konwekcji naturalnej, konwekcji wymuszonej i mikrofalowo?konwekcyjną w warunkach zachowania jako parametru nadrzędnego temperatury wymuszonego nagrzania nasion 40?C. Obciążanie nieoplewionych ziaren jęczmienia siłą ściskającą wynoszącą 50% siły niszczącej powodowało w ziarnach wgniecenia, które w trakcie wysychania ziaren zanikały. Kiełkowanie ziarna nieoplewionego wykazało jednak utrwalenie skutków ściskania pod postacią przyspieszonego kiełkowania ziaren obciążonych w stosunku do nieobciążonych. W następstwie tego łodyżki ziaren obciążonych były dłuższe niż nieobciążonych. Od 4. dnia kiełkowania stwierdzono jednak wolniejsze przyrosty długości łodyżek w ziarniakach obciążanych mechanicznie. Uszkodzenia okrywy nieoplewionych ziarniaków chociaż niewidoczne powodowały łatwiejszy dopływ wody do kiełkujących nasion. Polepszyło to doraźnie wyniki kiełkowania przyspieszając tylko samo kiełkowanie.
Wnioski do praktyki:
Wyniki badań mogą być wytycznymi do projektowania optymalnych procesów suszarniczych w odniesieniu do nasion różnych gatunków z zastosowaniem mikrofalowo?konwekcyjnej metody suszenia. Na podstawie analizy biologicznych skutków uszkodzeń mechanicznych i suszarniczych możliwa będzie ocena destrukcyjności systemów bioagrosuszarniczych.
Obszary zastosowań:
rolnictwo i leśnictwo
Praca zgłoszona do ochrony patentowej:
Nie